Sirküler Tarih/No:15.11.2019/629
|
Sayı |
:1700-06644 |
İstanbul,13.11.2019 |
İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ ÜYELERİNE SİRKÜLER
Sayın Üyemiz,
Ticaret Bakanlığı'ndan alınan bir yazıda; 12.09.2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar'da Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” uyarınca Ticaret Bakanlığı uhdesinde yürütülen devlet yardımı programları kapsamında destek başvurusuna konu yurt içinde gerçekleştirilen harcamaların Türk Lirası cinsinden belirlenmesi gerektiği; buna ek olarak, 06.10.2018 ve 16.11.2018 tarihli Resmi Gazeteler'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar'a İlişkin Tebliğ'lerde Değişiklik Yapan Tebliğler” kapsamında, hangi sözleşmelerin döviz cinsinden yapılamayacağının zikredildiği; talimatlarının mezkur Tebliğ değişiklikleri dikkate alınarak uygulanması gerektiğinin daha önce bildirildiği ifade edilmektedir.
Bu çerçevede; firmaların destek başvurusunda bulunduğu pazara giriş belgelerinin, anılan pazara giriş belgelerine ilişkin sözleşmeler, faturalar ve ödeme belgeleri dikkate alınarak ne şekilde sonuçlandırılacaklarına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı ile bir toplantı düzenlendiğinden bahisle, söz konusu toplantı sonucu aşağıda özetlenmektedir:
A. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar'a ilişkin Tebliğ'in "Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Sözleşmeler” başlıklı 8 inci maddesinin 7 nci fıkrası
"Türkiye'de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri; aşağıda belirtilenler dışında kalan danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
a) Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin taraf oldukları hizmet sözleşmeleri,
b) İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri,
c) Türkiye'de yerleşik kişilerin yurtdışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri,
ç) Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; Türkiye'de başlayıp yurtdışında sonlanan, yurtdışında başlayıp Türkiye'de sonlanan veya yurt dışında başlayıp yurtdışında sonlanan hizmet sözleşmeleri.” hükmünü amirdir.
Bu hükmün (ç) bendinde yer alan; "Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; Türkiye'de başlayıp yurtdışında sonlanan, yurtdışında başlayıp Türkiye'de sonlanan veya yurt dışında başlayıp yurtdışında sonlanan hizmet sözleşmeleri” ile, kesintiye uğramayan ve devamlılık arz eden bir hizmete ilişkin sözleşmelerin kastedildiği ve aslen ilgili hüküm ile nakliye hizmetleri özelinde bir düzenlenme gerçekleştirilmesinin hedeflendiğinin anlaşıldığı; dolayısıyla, pazara giriş belgelerine ilişkin belgelendirme işlemlerinin, m.8/7 kapsamında istisnalara dâhil olmadığı ifade edilmiştir.
B. Yabancı menşeli olsalar da, Türkiye'de yerleşik belgelendirme kuruluşları, 32 sayılı Karar'ın "Tanımlar” başlıklı 2 nci maddesinin (b) fıkrası çerçevesinde "Türkiye'de yerleşik kişi” olarak değerlendirildiği, öte yandan, mezkûr Tebliğ'in 8 inci maddesinin 19 uncu fıkrası kapsamında dışarda yerleşik kişilerin ülkemizde bulunan şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu gibi birimleri için "hizmet alan taraf olmaları halinde” sözleşme ve sözleşmelerden kaynaklanan ödeme yükümlülüklerini dövize endeksli karşılamalarının mümkün olduğu belirtilmiştir. Diğer bir deyişle, bu sayılan birimlerin, 2014/8 sayılı Karar kapsamı müracaatlarda hizmet alan değil veren taraf olmaları nedeniyle, yine belgelendirmeye konu sözleşme ve sözleşmeye dayalı ödeme yükümlülüklerinin dövize dayalı kararlaştırılamayacağının anlaşıldığı ifade edilmiştir.
C. 2014/8 sayılı Karar ve ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenen Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) Yetkinlik Projeleri kapsamında Türkiye'de yerleşik kişilerin yurtdışından satın aldıkları makine, ekipman, vb. unsurların "menkul” olarak yorumlandığı ve 32 sayılı Karar'a ilişkin Tebliğ'in 8 inci maddesinin 9 uncu fıkrası kapsamında taşıt harici menkul satış sözleşmeleri ve ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olmasının mümkün olduğunun anlaşıldığı bildirilmiştir.
D. Sözleşme bedeli ile bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak düzenlenip düzenlenmediğine ilişkin tespitte "sözleşme”nin esas alınması gerektiği, ödeme yükümlülüğüne ilişkin belgelerin (fatura, dekont vb.) de kendilerini doğuran sözleşmeden ayrı olarak düşünülemeyeceğinin anlaşıldığı bildirilmiştir. Dolayısıyla döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde ödemelerin TL üzerinden yapılması ve faturanın ve dekontun TL olarak tanzim edilmiş olmasına da mezkûr mevzuat uyarınca imkân bulunmadığı ifade edilmiştir.
Bilgilerine sunulur.
İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ
Uygulama-Eğitim-İletişim Şubesi
